2 / 3 10 زندگی و مرگش با من است
2 / 4 جایگاه سیاسی و اجتماعی
اشاره
2 / 4 1 من و علی، پدران این امّتیم
2 / 3 10زندگی و مرگش با من استپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :بشارت می دهم ای علی که زندگی و مرگ تو با من است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام : زندگی تو زندگی من، و مرگ تو مرگ من است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :آگاه باش که من برادر توام ای علی و تو در هر کرامتکده ای در دنیا و آخرت با منی.
2 / 4جایگاه سیاسی و اجتماعی2 / 4 1من و علی، پدران این امّتیمپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :من و علی، پدران این امّتیم.
.
ص: 88
عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، أنَا وأنتَ أبَوا هذِهِ الاُمَّهِ . (1)
الإمام علیّ علیه السلام :قالَ لی رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : أنَا وأنتَ یا عَلِیُّ أبَوا هذَا الخَلقِ ، فَمَن عَقَّنا فَعَلَیهِ لَعنَهُ اللّهِ ، أمِّن یا عَلِیُّ ، فَقُلتُ : آمینَ یا رَسولَ اللّهِ . فَقالَ : یا عَلِیُّ ، أنَا وأنتَ مَولَیا هذَا الخَلقِ ، فَمَن جَحَدَنا وَلاءَنا وأنکَرَنا حَقَّنا فَعَلَیهِ لَعنَهُ اللّهِ ، أمِّن یا عَلِیُّ ، فَقُلتُ : آمینَ یا رَسولَ اللّهِ . (2)
الإمام الرضا علیه السلام :إنَّ شَفَقَهَ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله عَلی اُمَّتِهِ شَفَقَهُ الآباءِ عَلَی الأَولادِ ، وأفضَلُ اُمَّتِهِ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ علیه السلام ، ومِن بَعدِهِ شَفَقَهُ عَلِیٍّ علیه السلام عَلَیهِم کَشَفَقَتِهِ صلی الله علیه و آله ؛ لِأَنَّهُ وَصِیُّهُ وخَلیفَتُهُ وَالإِمامُ بَعدَهُ ، فَلِذلِکَ قالَ صلی الله علیه و آله : «أنَا وعَلِیٌّ أبَوا هذِهِ الاُمَّهِ» . (3)
2 / 4 2حَقُّهُ عَلَی الاُمَّهِ کَحَقِّ الوالِدِ عَلی وَلَدِهِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :حَقُّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ عَلی هذِهِ الاُمَّهِ کَحَقِّ الوالِدِ عَلی وَلَدِهِ . (4)
.
1- .الأمالی للصدوق : ص 755 ح 1015 عن سلیمان بن مهران عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام و ص 411 ح 533 عن أبی سعید عقیصا عن الإمام الحسین علیه السلام ؛ ینابیع المودّه : ج 1 ص 370 ح 4 عن الأعمش عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام وکلّها عن الإمام علیّ علیه السلام .
2- .کنز الفوائد : ج 2 ص 154 عن علیّ بن عثمان المعمر الأشجّ .
3- .معانی الأخبار : ص 52 ح 3 ، عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 2 ص 85 ح 29 ، علل الشرائع : ص 127 ح 2 کلّها عن الحسن بن علیّ بن فضّال .
4- .تاریخ دمشق : ج 42 ص 307 ح 8850 ، المناقب للخوارزمی : ص 310 ح 306 ، الفردوس : ج 2 ص 132 ح 2674 کلّها عن جابر ، فرائد السمطین : ج 1 ص 297 ح 235 عن أنس بن مالک ؛ الأمالی للطوسی : ص 54 ح 72 عن جابر .
ص: 89
2 / 4 2 حقّ او بر امّت، چون حقّ پدر بر فرزند است
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! من و تو پدران این امّتیم.
امام علی علیه السلام :پیامبر خدا به من فرمود : «من و تو ای علی پدران این مردمیم. هر کس که ما او را عاق کنیم، نفرین خدا بر او باد! ای علی! آمین بگو» . من گفتم : آمین، ای پیامبر خدا! فرمود : «ای علی! من و تو مولای این مردمیم. هر کس ولایت ما را انکار کند و حقّ ما را نپذیرد، نفرین خدا بر او! ای علی! آمین بگو». گفتم : آمین، ای پیامبر خدا!
امام رضا علیه السلام :مهر پیامبر صلی الله علیه و آله بر امّتش، چون مهر پدران بر فرزندانشان است و برترین از میان امّتش علی بن ابی طالب علیه السلام بود وپس از پیامبر صلی الله علیه و آله ، مهر علی علیه السلام بر آنان، چون مهر پیامبر صلی الله علیه و آله است؛ چون او وصی، جانشین و امامِ پس از وی است. به همین خاطر، پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود : «من و علی، پدران این امّتیم».
2 / 4 2حقّ او بر امّت، چون حقّ پدر بر فرزند استپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :حقّ علی بن ابی طالب بر این امّت، مثل حق پدر است بر فرزندش.
.
ص: 90
عنه صلی الله علیه و آله :حَقُّ عَلِیٍّ عَلَی المُسلِمینَ حَقُّ الوالِدِ عَلی وَلَدِهِ . (1)
عنه صلی الله علیه و آله :حَقُّ عَلِیٍّ عَلَی النّاسِ حَقُّ الوالِدِ عَلی وَلَدِهِ . (2)
عنه صلی الله علیه و آله :عَلِیٌّ فی هذِهِ الاُمَّهِ کَمَثَلِ الوالِدِ . (3)
2 / 4 3سَیِّدُ العَرَبِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :أنَا سَیِّدُ وُلدِ آدَمَ ، وعَلِیٌّ سَیِّدُ العَرَبِ . (4)
الإمام الحسن علیه السلام :قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : یا أنَسُ ، انطَلِق فَادعُ لی سَیِّدَ العَرَبِ یَعنی عَلِیّا فَقالَت عائِشَهُ : أ لَستَ سَیِّدَ العَرَبِ ؟ قالَ : أنَا سَیِّدُ وُلدِ آدَمَ ، وعَلِیٌّ سَیِّدُ العَرَبِ . (5)
الإمام الحسین علیه السلام :قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : یا أنَسُ ، ادعُ لی سَیِّدَ العَرَبِ ، فَقالَ : یا رَسولَ اللّهِ ، أ لَستَ سَیِّدَ العَرَبِ ؟ قالَ : أنَا سَیِّدُ وُلدِ آدَمَ ، وعَلِیٌّ سَیِّدُ العَرَبِ . (6)
.
1- .تاریخ دمشق : ج 42 ص 308 ح 8851 ، المناقب للخوارزمی : ص 321 ح 327 ، فرائد السمطین : ج 1 ص 297 ح 234 وفیه «علی کلّ مسلم» ، الریاض النضره : ج 3 ص 130 کلّها عن عمّار بن یاسر وأبی أیّوب الأنصاری ، المناقب لابن المغازلی : ص 48 ح 70 ؛ الأمالی للطوسی : ص 334 ح 673 ، بشاره المصطفی : ص 269 والثلاثه الأخیره عن عیسی بن عبد اللّه عن آبائه عن الإمام علیّ علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله وفیها «کحقّ» بدل «حقّ».
2- .الأمالی للطوسی : ص 270 ح 503 عن إسماعیل بن مرثد عن جدّه عن الإمام علیّ علیه السلام ، روضه الواعظین : ص 143 وفیه «کحقّ الوالد» بدل «حقّ الوالد» .
3- .المناقب للکوفی : ج 1 ص 557 ح 494 .
4- .المستدرک علی الصحیحین : ج 3 ص 133 ح 4625 عن عائشه ، المعجم الأوسط : ج 2 ص 127 ح 1468 عن أنس بن مالک ؛ الأمالی للمفید : ص 44 ح 4 عن عبد الرحمن بن أبی لیلی عن الإمام الحسین علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله .
5- .المعجم الکبیر : ج 3 ص 88 ح 2749 ، حلیه الأولیاء : ج 1 ص 63 کلاهما عن أبی لیلی ، الریاض النضره : ج 3 ص 137 ولیس فیهما «یا أنس انطلق» ؛ الأمالی للطوسی : ص 365 ح 772 عن علیّ بن علیّ بن رزین عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام نحوه ، تفسیر فرات : ص 163 ح 205 عن الإمام زین العابدین علیه السلام وکلاهما عنه صلی الله علیه و آله ، المناقب للکوفی : ج 2 ص 514 ح 1016 و ص 511 ح 1010 کلاهما عن ابن أبی لیلی و ح 1012 عن أبی لیلی .
6- .الأمالی للمفید : ص 44 ح 4 ؛ کفایه الطالب : ص 210 نحوه وکلاهما عن عبد الرحمن بن أبی لیلی .
ص: 91
2 / 4 3 سَرور عرب
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :حقّ علی بر مسلمانان، حقّ پدر بر فرزندش است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :حقّ علی بر مردم، حقّ پدر بر فرزندش است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :علی در بین این امّت، مثل پدر است.
2 / 4 3سَرور عرب (1)پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :من سرور فرزندان آدمم و علی، سرور عرب است.
امام حسن علیه السلام :پیامبر خدا فرمود : «ای اَنس! برو و سرور عرب (یعنی علی علیه السلام ) را برایم صدا کن». عایشه گفت : مگر تو سرور عرب نیستی؟ فرمود : «من سرور بنی آدمم و علی ، سرور عرب است».
امام حسین علیه السلام :پیامبر خدا فرمود : «ای اَنس! سرور عرب را برایم صدا کن». انس گفت : ای پیامبر خدا ! مگر تو سرور عرب نیستی؟ فرمود : «من سرور بنی آدمم و علی، سرور عرب است».
.
1- .این قبیل تعابیر ، ناظر بر فرهنگ زمانه است . چون مردم بر پایه اعتقادات نژادی ، پیامبر صلی الله علیه و آله را سیّد عرب می دانستند ، پیامبر خدا ، این ویژگی را برای علی علیه السلام هم بر می شمارد . این تعبیر ، در واقع ، نفی سیادت امیر مؤمنان بر همگان (عرب و غیر عرب) نیست و با مبانی شیعه نیز ناهماهنگی ندارد.
ص: 92
المعجم الأوسط عن أنس بن مالک:إنَّ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله قالَ : مَن سَیِّدُ العَرَبِ ؟ قالوا : أنتَ یا رَسولَ اللّهِ . قالَ : أنَا سَیِّدُ وُلدِ آدَمَ ، وعَلِیٌّ سَیِّدُ العَرَبِ . (1)
الأمالی للطوسی عن أنس بن مالک :بَینَما أنَا اُوَضِّئُ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله إذ دَخَلَ عَلِیٌّ علیه السلام فَجَعَلَ یَأخُذُ مِن وَضوئِهِ فَیَغسِلُ بِهِ وَجهَهُ ، ثُمَّ قالَ : أنتَ سَیِّدُ العَرَبِ . فَقالَ : یا رَسولَ اللّهِ ، أنتَ رَسولُ اللّهِ وسَیِّدُ العَرَبِ . قالَ : یا عَلِیُّ ، أنَا رَسولُ اللّهِ وسَیِّدُ وُلدِ آدَمَ ، وأنتَ أمیرُ المُؤمِنینَ وسَیِّدُ العَرَبِ . (2)
المستدرک علی الصحیحین عن عائشه :قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : اُدعوا لی سَیِّدَ العَرَبِ، فَقُلتُ: یا رَسولَ اللّهِ، أ لَستَ سَیِّدَ العَرَبِ ؟ قالَ : أنَا سَیِّدُ وُلدِ آدَمَ ، وعَلِیٌّ سَیِّدُ العَرَبِ . (3)
معانی الأخبار عن عائشه :کُنتُ عِندَ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله فَأَقبَلَ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ علیه السلام فَقالَ : هذا سَیِّدُ العَرَبِ . فَقُلتُ : یا رَسولَ اللّهِ ، أ لَستَ سَیِّدَ العَرَبِ ؟ قالَ : أنَا سَیِّدُ وُلدِ آدَمَ ، وعَلِی ¨ٌّ سَیِّدُ العَرَبِ. ومَا السَّیِّدُ؟ قالَ: مَنِ افتُرِضَت طاعَتُهُ کَمَا افتُرِضَت طاعَتی . (4)
تاریخ بغداد عن سلمه بن کهیل :مَرَّ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ علیه السلام عَلَی النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله وعِندَهُ عائِشَهُ ، فَقالَ لَها : إذا سَرَّکِ أن تَنظُری إلی سَیِّدِ العَرَبِ فَانظُری إلی عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ ، فَقالَت : یا نَبِیَّ اللّهِ ، أ لَستَ سَیِّدَ العَرَبِ ؟ فَقالَ : أنَا إمامُ المُسلِمینَ ، وسَیِّدُ المُتَّقینَ ، إذا سَرَّکِ أن تَنظُری إلی سَیِّدِ العَرَبِ فَانظُری إلی عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ . (5)
.
1- .المعجم الأوسط : ج 2 ص 127 ح 1468 ؛ الأمالی للطوسی : ص 510 ح 1113 ، مائه منقبه : ص 148 ح 94 عن أبی سعید الخدری نحوه .
2- .الأمالی للطوسی : ص 510 ح 1114 .
3- .المستدرک علی الصحیحین : ج 3 ص 134 ح 4626 وح 4627 عن جابر ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 304 ح 8840 و 8841 ؛ شرح الأخبار : ج 1 ص 195 ح 156 عن السدی والثلاثه الأخیره نحوه .
4- .معانی الأخبار : ص 103 ح 1 و 2 ، التوحید : ص 207 نحوه ، الأمالی للصدوق : ص 93 ح 71 ، روضه الواعظین : ص 115 .
5- .تاریخ بغداد : ج 11 ص 89 الرقم 5776 ، المناقب لابن المغازلی : ص 213 ح 257 ؛ المناقب للکوفی : ج 2 ص 514 ح 1017 .
ص: 93
المعجم الأوسط به نقل از انس بن مالک : پیامبر خدا فرمود : «چه کسی سرور عرب است؟». گفتند : تو ای پیامبر خدا! فرمود : «من سرور بنی آدمم و علی، سَرور عرب است».
الأمالی ، طوسی ، به نقل از انس بن مالک : هنگامی که من پیامبر خدا را در وضو کمک می دادم، علی علیه السلام وارد شد و از [ آب ]وضوی پیامبر صلی الله علیه و آله می گرفت و صورتش را می شست. آن گاه پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود : «تو سرور عربی». علی علیه السلام گفت : ای پیامبر خدا! تو پیامبر خدا و سرور عربی. فرمود : «ای علی! من پیامبر خدا و سرور بنی آدمم و تو، امیر مؤمنان و سرور عربی».
المستدرک علی الصحیحین به نقل از عایشه : پیامبر خدا فرمود : «سرور عرب را برایم صدا کنید». گفتم : ای پیامبر خدا ! مگر تو سرور عرب نیستی؟ فرمود : «من سرور بنی آدمم و علی، سرور عرب است».
معانی الأخبار به نقل از عایشه : نزد پیامبر صلی الله علیه و آله بودم که علی بن ابی طالب علیه السلام آمد. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود : «این، سرور عرب است». گفتم : ای پیامبر خدا! مگر تو سرور عرب نیستی؟ فرمود : «من سرور بنی آدمم و علی، سرور عرب است». گفتم : سرور، چه کسی است؟ فرمود : «کسی که پیروی اش واجب است، همان گونه که پیروی من واجب است».
تاریخ بغداد به نقل از سلمه بن کهیل : علی بن ابی طالب علیه السلام نزد پیامبر صلی الله علیه و آله رفت و عایشه نزد ایشان بود. پیامبر صلی الله علیه و آله به عایشه فرمود : «اگر نگاه کردن به سرور عرب را دوست داری، به علی بن ابی طالب بنگر». عایشه گفت : ای پیامبر خدا! آیا تو سرور عرب نیستی؟ فرمود : «من پیشوای مسلمانان و سرور پرهیزگارانم. اگر نگاه کردن به سرور عرب را دوست داری، به علی بن ابی طالب بنگر».
.
ص: 94
2 / 4 4سَیِّدُ المُسلِمینَرسول اللّه صلی الله علیه و آله :اُوحِیَ إلَیَّ فی عَلِیٍّ ثَلاثٌ : أنَّهُ سَیِّدُ المُسلِمینَ ، وإمامُ المُتَّقینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ . (1)
عنه صلی الله علیه و آله :إنَّ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ أوحی إلَیَّ فی عَلِیٍّ ثَلاثَهَ أشیاءَ لَیلَهَ أسری : أنَّهُ سَیِّدُ المُؤمِنینَ ، وإمامُ المُتَّقینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ . (2)
عنه صلی الله علیه و آله :اِنتَهَیتُ لَیلَهَ اُسرِیَ بی إلی سِدرَهِ المُنتَهی ، فَأَوحَی اللّهُ إلَیَّ فی عَلِیٍّ ثَلاثا : إنَّهُ إمامُ المُتَّقینَ ، وسَیِّدُ المُسلِمینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ إلی جَنّاتِ النَّعیمِ . (3)
عنه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : مَرحَبا بِسَیِّدِ المُسلِمینَ وإمامِ المُتَّقینَ . (4)
تاریخ دمشق عن عائشه :أقبَلَ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ یَوما ، فَقالَ لَهُ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : هذا سَیِّدُ المُسلِمینَ ، فَقُلتُ : أ لَستَ سَیِّدَ المُسلِمینَ یا رَسولَ اللّهِ ؟ فَقالَ : أنَا خَاتَمُ النَّبِیّینَ ، ورَسولُ رَبِّ العالَمینَ . (5)
.
1- .المستدرک علی الصحیحین : ج 3 ص 148 ح 4668 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 303 ح 8836 کلاهما عن أسعد بن زراره .
2- .المعجم الصغیر : ج 2 ص 88 ، موضح أوهام الجمع والتفریق : ج 1 ص 191 ، تاریخ أصبهان : ج 2 ص 200 ح 1454 کلّها عن عبد اللّه بن عکیم الجهنی ، المناقب لابن المغازلی : ص 105 ح 147 عن أسعد بن زراره نحوه وزاد فی آخره «إلی جنّات النعیم»؛ الخصال :ص115 ح94 عن عبد اللّه بن أسعد بن زراره.
3- .العمده: ص357 ح688 ، کشف الیقین : ص319 ح377، الیقین: ص481 ح190 کلّها عن أسعد بن زراره ، تأویل الآیات الظاهره : ج 2 ص 628 ح 9 عن الإمام الکاظم عن أبیه عن جدّه عن الإمام علیّ علیهم السلام عنه صلی الله علیه و آله و ج1 ص275 ح4 عن ابن عبّاس نحوه؛ المناقب لابن المغازلی : ص 105 ح 147 عن أسعد بن زراره .
4- .حلیه الأولیاء : ج 1 ص 66 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 370 کلاهما عن الشعبی ، الریاض النضره : ج 3 ص 138 عن الإمام الرضا علیه السلام وکلّها عن الإمام علیّ علیه السلام وفیه «إنّک سیّد» بدل «مرحبا بسیّد» ، المناقب للخوارزمی : ص 295 ح 287 عن أحمد بن عامر بن سلیمان وفیه «أنت سیّد» بدل «مرحبا بسیّد» ؛ الأمالی للطوسی : ص 345 ح 710 عن داوود بن سلیمان الغازی وکلاهما عن الإمام الرضا عن آبائه عن الإمام علیّ علیهم السلام عنه صلی الله علیه و آله وفیه «إنّک سیّد» بدل «مرحبا بسیّد» .
5- .تاریخ دمشق : ج 42 ص 305 ح 8843 .
ص: 95
2 / 4 4 سرورِ مسلمانان
2 / 4 4سرورِ مسلمانانپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :درباره علی بن ابی طالب علیه السلام سه چیز بر من وحی شده است : این که او سرور مسلمانان و پیشوای پرهیزگاران است، و رهبر سپیدرویان است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :خداوند در شب معراج، درباره علی بن ابی طالب، سه چیز بر من وحی کرد : این که او سرور مسلمانان است، پیشوای پرهیزگاران است، و رهبر سپیدرویان است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :در شبی که به معراج برده شدم، به سِدرهُ المنتهی رسیدم. خداوند درباره علی، سه چیز بر من وحی کرد : این که او پیشوای پرهیزگاران است، و سرور مسلمانان است، و رهبر سپیدرویان تا بهشت نعیم است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام : آفرین به سرور مسلمانان و پیشوای پرهیزگاران.
تاریخ دمشق به نقل از عایشه : روزی علی بن ابی طالب علیه السلام آمد. پیامبر صلی الله علیه و آله درباره وی فرمود : «این، سرور مسلمانان است». گفتم : ای پیامبر خدا! مگر تو سرور مسلمانان نیستی؟ فرمود : «من خاتم پیامبران و فرستاده پروردگار جهانیانم».
.
ص: 96
رسول اللّه صلی الله علیه و آله :عَلِیٌّ سَیِّدُ المُؤمِنینَ . (1)
عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، أنتَ سَیِّدُ هذِهِ الاُمَّهِ بَعدی ، وأنتَ إمامُها ، وخَلیفَتی عَلَیها ، مَن فارَقَکَ فارَقَنی یَومَ القِیامَهِ ، ومَن کانَ مَعَکَ کانَ مَعی یَومَ القِیامَهِ . (2)
تاریخ بغداد عن رُشید مولی المنصور :کُنتُ یَوما عِندَ المَهدِیِّ العَبّاسِیِّ فَذُکِرَ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ ، فَقالَ المَهدِیُّ : حَدَّثَنی أبی عَن جَدّی عَن أبیهِ عَنِ ابنِ عَبّاسٍ قالَ : کُنتُ عِندَ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله وعِندَهُ أصحابُهُ حافّینَ بِهِ ، إذ دَخَلَ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ فَقالَ لَهُ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله : یا عَلِیُّ ، إنَّکَ عَبقَرِیُّهُم . قالَ المَهدِیُّ : أی سَیِّدُهُم . (3)
جامع الأحادیث عن داوود بن رشید الخوارزمی عن أبیه :کُنتُ ذاتَ یَومٍ عِندَ المَهدِیِّ ، فَذَکَروا عَلِیّا ، فَقالَ المَهدِیُّ : حَدَّثَنی أبِیَ المَنصورُ ، عَن أبیهِ ، عَن جَدِّهِ ، عَنِ ابنِ عَبّاسٍ قالَ : کانَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله جالِسا وأصحابُهُ حافّونَ بِهِ ، إذ دَخَلَ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ علیه السلام المَسجِدَ وعِندَهُ وِجهَهٌ فیها (4) فَقالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله لِأَصحابِهِ : أ لا تَقومونَ إلی عَبقَرِیِّکُم ؟ فَقامَ إلَیهِ القَومُ بِأَجمَعِهِم قِیاما . قالَ المَهدِیُّ : قالَ لِیَ المَنصورُ : یَعنی إلی سَیِّدِکُم . (5)
.
1- .الکافی : ج 1 ص 294 ح 3 عن عبد الحمید بن أبی الدیلم ، تأویل الآیات الظاهره : ج 2 ص 623 ح 4 عن غیاث بن إبراهیم وکلاهما عن الإمام الصادق علیه السلام ؛ تاریخ دمشق : ج 42 ص 303 ح 8837 عن أنس بن مالک وراجع الأمالی للطوسی : ص 378 ح 810 وتأویل الآیات الظاهره : ج 2 ص 600 ح 14 والمناقب لابن المغازلی : ص 322 ح 369 .
2- .عیون أخبار الرضا : ج 1 ص 303 ح 63 ، بشاره المصطفی : ص 220 کلاهما عن إبراهیم بن أبی محمود و ص 125 عن رزین الخزاعی وکلّها عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام .
3- .تاریخ بغداد : ج 8 ص 437 الرقم 4543 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 325 .
4- .کذا فی المصدر .
5- .جامع الأحادیث للقمّی : ص 260 ح 28 .
ص: 97
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :علی، سرور مؤمنان است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! تو پس از من، سرور این امّتی. تو پیشوای امّت و جانشین من بر آنانی. آن که از تو جدا گردد، روز قیامت از من جدا خواهد شد، و آن که با توست، روز واپسین با من است.
تاریخ بغداد به نقل از رشید، غلامِ منصور : روزی نزد مهدی عباسی بودم. از علی بن ابی طالب علیه السلام یاد شد. مهدی گفت : پدرم از جدّم و او از پدرش از ابن عبّاس روایت کرد که گفت : من نزد پیامبر صلی الله علیه و آله بودم و یارانش دور وی را گرفته بودند. علی بن ابی طالب علیه السلام وارد شد. پیامبر صلی الله علیه و آله به وی فرمود : «ای علی! تو عبقری آنانی». [ مهدی گفت : ]یعنی سرور آنانی.
جامع الأحادیث به نقل از داوود بن رشید خوارزمی، از پدرش : روزی نزد مهدی [ عبّاسی ]بودم. از علی علیه السلام یاد کردند. مهدی گفت : پدرم منصور از پدرش از جدش از ابن عبّاس روایت کرد که گفت : پیامبر صلی الله علیه و آله نشسته بود و یارانش دورش را گرفته بودند. علی بن ابی طالب علیه السلام وارد مسجد شد و... پیامبر خدا به یارانش فرمود : «آیا پیش پای عبقری تان برنمی خیزید؟». تمام مردم برپا ایستادند. [ مهدی گفت : ]منصور به من گفت : یعنی پیشِ پای سرورتان.
.
ص: 98
2 / 4 5سَیِّدٌ فِی الدُّنیا وَالآخِرَهِتاریخ بغداد عن ابن عبّاس :نَظَرَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله إلی عَلِیٍّ فَقالَ : أنتَ سَیِّدٌ فِی الدُّنیا ، سَیِّدٌ فِی الآخِرَهِ . (1)
رسول اللّه صلی الله علیه و آله لِفاطِمَهَ علیهاالسلام : زَوجُکِ سَیِّدٌ فِی الدُّنیا وَالآخِرَهِ . (2)
عنه صلی الله علیه و آله لِفاطِمَهَ علیهاالسلام : وَالَّذی بَعَثَنی بِالحَقِّ ، لَقَد زَوَّجتُکِ سَیِّدا فِی الدُّنیا ، وسَیِّدا فِی الآخِرَهِ ؛ فَلا یُحِبُّهُ إلّا مُؤمِنٌ ، ولا یُبغِضُهُ إلّا مُنافِقٌ . (3)
عنه صلی الله علیه و آله :یا فاطمهُ ، إنّی زَوَّجتُکِ سَیِّدا فِی الدُّنیا ، وإنَّهُ فِی الآخِرَهِ لَمِنَ الصّالِحینَ . (4)
2 / 4 6خِیَرَهُ اللّهِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :یا فاطِمَهُ ، أما تَرضَینَ أنَّ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ اطَّلَعَ إلی أهلِ الأَرضِ ، فَاختارَ رَجُلَینِ : أحَدُهُما أبوکِ ، وَالآخَرُ بَعلُکِ ؟ ! (5)
.
1- .تاریخ بغداد : ج 4 ص 41 الرقم 1647 ، المستدرک علی الصحیحین : ج 3 ص 138 ح 4640 ، فضائل الصحابه لابن حنبل : ج 2 ص642 ح 1092 کلاهما نحوه ، المناقب لابن المغازلی : ص 103 ح 145 و ص 382 ح 430 ، المناقب للخوارزمی : ص 327 الرقم 337 ، الفردوس : ج 5 ص 324 ح 8325 ، الریاض النضره : ج 3 ص 138 ؛ الأمالی للمفید : ص 19 ح 8 ، الأمالی للطوسی : ص 309 ح 623 ، بشاره المصطفی : ص 146 و ص 160 ، المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 13 وأیضا عن فاخته اُمّ هانئ وفیه «سیّد الناس» بدل «سیّد» ، کشف الغمّه : ج 1 ص 94 ، المسترشد : ص 285 ح 99 .
2- .الاستیعاب : ج 3 ص 203 الرقم 1875 .
3- .تاریخ دمشق: ج42 ص134 ح8511؛ بشاره المصطفی : ص70 کلاهما عن عمران بن حصین وراجع تهذیب الکمال : ج 20 ص 484 الرقم 4089 وسیر أعلام النبلاء : ج 2 ص 126 الرقم 18 .
4- .تاریخ بغداد : ج4 ص129 الرقم 1805 ، حلیه الأولیاء : ج5 ص59، المناقب للخوارزمی : ص 337 ح 358 کلّها عن عبد اللّه بن مسعود ، أنساب الأشراف : ج 2 ص 362 عن حبشی بن جناده ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 133 ح 8510 عن أبی سعید وفیه «واللّه لقد أنکحتکیه» بدل «إنّی زوّجتک» ، کفایه الطالب : ص 306 عن عبد اللّه بن عبّاس وفیه «وایم اللّه لقد» بدل «إنّی» .
5- .المستدرک علی الصحیحین : ج 3 ص 140 ح 4645 عن أبی هریره، المعجم الکبیر : ج11 ص77 ح11154 وح11153، تاریخ بغداد : ج 4 ص 196 الرقم 1886 کلاهما نحوه ؛ المسترشد : ص 274 ح 84 وفیه «علمت» بدل «ترضین» وکلّها عن ابن عبّاس ، الشافی : ج 3 ص 100 ولیس فیه «أما ترضین» .
ص: 99
2 / 4 5 سرور در دنیا و آخرت
2 / 4 6 برگزیده خدا
2 / 4 5سرور در دنیا و آخرتتاریخ بغداد به نقل از ابن عبّاس : پیامبر صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام نگاه کرد و فرمود : «تو سرور در دنیا و سرور در آخرتی».
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به فاطمه علیهاالسلام : همسر تو، در دنیا و آخرت، سرور است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به فاطمه علیهاالسلام : سوگند به آن که مرا به حق برانگیخت، به حقیقت ، تو را به ازدواج سرور دنیا و سرور آخرت درآوردم. او را جز مؤمن، دوست نمی دارد و جز منافق، دشمن نمی دارد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای فاطمه ! من تو را به سرور در دنیا شوهر دادم و او در آخرت، از شایستگان است.
2 / 4 6برگزیده خداپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای فاطمه! آیا خشنود نیستی که خداوند بر زمینیان نگریست و دو نفر را برگزید : یکی پدرت و دیگری شوهرت را؟
.
ص: 100
عنه صلی الله علیه و آله لِفاطِمَهَ علیهاالسلام فی شَکاتِهِ الَّتی قُبِضَ فیها : یا حَبیبَتی ، أما عَلِمتِ أنَّ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ اطَّلَعَ إلَی الأَرضِ اطِّلاعَهً فَاختارَ مِنها أباکِ ، فَبَعَثَ بِرِسالَتِهِ ، ثُمَّ اطَّلَعَ اطِّلاعَهً فَاختارَ مِنها بَعلَکِ ، وأوحی إلَیَّ أن اُنکِحَکِ إیّاهُ ؟ ! (1)
عنه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : إنَّ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ اطَّلَعَ عَلی أهلِ الأَرضِ اطِّلاعَهً فَاختارَنی ، ثُمَّ اطَّلَعَ الثّانِیَهَ فَاختارَکَ بَعدی . (2)
عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، إنَّ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ أشرَفَ عَلَی الدُّنیا فَاختارَنی مِنها عَلی رِجالِ العالَمینَ ، ثُمَّ اطَّلَعَ الثّانِیَهَ فَاختارَکَ عَلی رِجالِ العالَمینَ بَعدی . (3)
عنه صلی الله علیه و آله :أنتَ یا عَلِیُّ ووَلَدایَ خِیَرَهُ اللّهِ مِن خَلقِهِ . (4)
مقاتل الطالبیّین عن سهل بن سعد الساعدی :کانَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله أخَذَ عَلِیّا مِن أبیهِ وهُوَ صَغیرٌ فی سَنَهٍ (5) أصابَت قُرَیشا وقَحطٍ نالَهُم ، وأخَذَ حَمزَهُ جَعفَرا ، وأخَذَ العَبّاسُ طالِبا ، لِیَکفوا أباهُم مُؤنَتَهُم ، ویُخَفِّفوا عَن ثِقِلِهم ، وأخَذَ هُوَ عَقیلاً لِمَیلِهِ کانَ (6) إلَیهِ ، فَقالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : اِختَرتُ مَنِ اختارَ اللّهُ لی عَلَیکُم عَلِیّا . (7)
.
1- .المعجم الکبیر : ج 3 ص 57 ح 2675 ، المعجم الأوسط : ج 6 ص 327 ح 6540 ، اُسد الغابه : ج 4 ص 120 الرقم 3796 ولیس فیه «فبعث برسالته» ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 130 ح 8501 ، فرائد السمطین : ج 2 ص 85 ح 403 کلّها عن علیّ الهلالی ، ذخائر العقبی : ص 235 عن علیّ بن علیّ الهلالی عن أبیه ؛ الخصال : ص 412 ح 16 عن أبی أیّوب الأنصاری ، الفضائل لابن شاذان : ص 81 کلاهما نحوه .
2- .عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 2 ص 66 ح 299 عن عبد اللّه التمیمی ، بشاره المصطفی : ص 163 عن أحمد بن مهدی بن صدقه الرقّی وکلاهما عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام .
3- .الخصال : ص 206 ح 25 عن حمّاد بن عمرو ، الأمالی للطوسی : ص 642 ح 1335 عن أبی بصیر وکلاهما عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام ، تفسیر القمّی : ج 2 ص 336 نحوه .
4- .عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 2 ص 58 ح 218 عن الحسن بن عبد اللّه الرازی التمیمی عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام ، تفسیر فرات : ص 266 عن الإمام علیّ علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله وفیه «وشیعتک القائمون بالقسط» بدل «وولدای» .
5- .السَّنَه : الجَدْب ، یقال : أخذتهم السَّنَه ؛ إذا أجدبوا واُقحطوا (لسان العرب : ج 13 ص 502 «سنه») .
6- .کذا فی المصدر ، والصحیح : «لمیله إلیه» .
7- .مقاتل الطالبیّین : ص 41 ، شرح نهج البلاغه : ج 1 ص 15 ؛ المناقب لابن شهر آشوب : ج 2 ص 179 کلاهما نحوه .
ص: 101
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به فاطمه علیهاالسلام در بیماری ای که در آن درگذشت : آیا نمی دانی که خداوند متعال، توجّهی به زمین کرد و از آن، پدرت را برگزید و به رسالتِ خود انتخاب کرد و بار دیگر، نگاهی کرد و از آن، شوهرت را برگزید و به من وحی کرد که تو را به ازدواج او درآورم؟!
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام : خداوند عز و جل نگاهی بر زمینیان کرد و مرا برگزید، و بار دیگر نظر کرد و تو را پس از من برگزید.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! خداوند متعال، توجّهی بر دنیا کرد و از آن، مرا بر مردان جهان برگزید، و بار دیگر عنایتی کرد و تو را پس از من بر مردان جهان برگزید.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :تو ای علی و دو فرزندم، برگزیدگان خدا از بین مخلوقاتش هستید. (1)
مقاتل الطالبیّین به نقل از سهل بن سعد ساعدی : پیامبر خدا، علی علیه السلام را در حالی که خُردسال بود، در هنگامی که قریش به قحطی گرفتار شدند، از پدرش گرفت و حمزه، جعفر را گرفت و عبّاس، طالب را برداشت تا از طرف پدر آنان، عهده دار خرجشان شوند و بار وی را سبُک سازند و ابوطالب، خود، به خاطر علاقه به عقیل، وی را نگه داشت. پیامبر خدا فرمود : «من علی را، آن که خدا برایم برگزیده بود، برگزیدم».
.
1- .در تفسیر فرات ، کوفی (ص266) از امام علی علیه السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده است : «و شیعیان تو که برپادارنده عدالت اند، به جای فرزندانم» .
ص: 102
2 / 4 7حُجَّهُ اللّهِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :أنَا وعَلِیٌّ حُجَّهُ اللّهِ عَلی عِبادِهِ . (1)
تاریخ دمشق عن أنس :کُنتُ جالِسا مَعَ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله ، إذ أقبَلَ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ رضی الله عنه ، فَقالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله : یا أنَسُ ، أنَا وهذا حُجَّهُ اللّهِ عَلی خَلقِهِ . (2)
تاریخ بغداد عن أنس بن مالک :کُنتُ عِندَ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله فَرَأی عَلِیّا مُقبِلاً ، فَقالَ : أنَا وهذا حُجَّهٌ عَلی اُمَّتی یَومَ القِیامَهِ . (3)
رسول اللّه صلی الله علیه و آله :عَلِیٌّ حُجَّهُ اللّهِ ، وخَلیفَتُهُ عَلی عِبادِهِ . (4)
.
1- .تاریخ دمشق : ج 42 ص 309 ح 8856 ؛ إرشاد القلوب : ص 236 ، کشف الغمّه : ج 1 ص 161 کلّها عن أنس .
2- .تاریخ دمشق : ج 42 ص 308 ح 8853 و ص 309 ح 8855 نحوه ؛ کشف الغمّه : ج 1 ص 161 .
3- .تاریخ بغداد : ج 2 ص 88 ح 474 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 309 ح 8854 ، المناقب لابن المغازلی : ص 45 ح 67 ، الریاض النضره : ج 3 ص 159 وفیه «هذا المقبل حجّتی» بدل «أنا وهذا حجّه» ، کنز العمّال : ج 11 ص 620 ح 33013 .
4- .الخصال : ص 496 ح 5 ، الأمالی للصدوق : ص 149 ح 146 ، جامع الأخبار : ص 51 ح 56 کلّها عن جابر بن عبد اللّه الأنصاری ، الاختصاص : ص 224 عن ابن عبّاس وفیه «إنّه لحجّه اللّه علی عباده وخلیفته علی خلقه» ؛ ینابیع المودّه : ج 1 ص 173 ح 22 عن جابر بن عبد اللّه الأنصاری نحوه وراجع الأمالی للصدوق : ص 155 ح 149 .
ص: 103
2 / 4 7 حجّت خدا
2 / 4 7حجّت خداپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :من و علی، حجّت خدا بر بندگانش هستیم.
تاریخ دمشق به نقل از انس : من با پیامبر صلی الله علیه و آله نشسته بودم که علی بن ابی طالب علیه السلام آمد. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود : «ای انس! من و این، حجّت خدا بر خلقش هستیم».
تاریخ بغداد به نقل از انس بن مالک : من نزد پیامبر صلی الله علیه و آله بودم که دید علی علیه السلام می آید. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود : «من و این، در روز قیامت، حجّت بر امّتم هستیم».
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :علی، حجّت خدا و جانشین او در میان بندگانش است.
.
ص: 104
عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، أنتَ وَصِیّی وخَلیفَتی ، وحُجَّهُ اللّهِ عَلی اُمَّتی بَعدی ، لَقَد سَعِدَ مَن تَوَلّاکَ ، وشَقِیَ مَن عاداکَ . (1)
عنه صلی الله علیه و آله وقَد أخَذَ بِیَدِ عَلِیٍّ علیه السلام : مَعاشِرَ النّاسِ ، هذا مَولَی المُؤمِنینَ ، وقاتِلُ الکافِرینَ ، وحُجَّهُ اللّهِ عَلَی العالَمینَ . (2)
عنه صلی الله علیه و آله :لَیلَهَ اُسرِیَ بی إلَی السَّماءِ کَلَّمَنی رَبّی جَلَّ جَلالُهُ فَقالَ : یا مُحَمَّدُ ، فَقُلتُ : لَبَّیکَ رَبّی ، فَقالَ : إنَّ عَلِیّا حُجَّتی بَعدَکَ عَلی خَلقی ، وإمامُ أهلِ طاعَتی ، مَن أطاعَهُ أطاعَنی ، ومَن عَصاهُ عَصانی ، فَانصِبهُ عَلَما لِاُمَّتِکَ یَهتَدونَ بِهِ بَعدَکَ . (3)
عنه صلی الله علیه و آله :إنَّ حُجَّهَ اللّهِ عَلَیکُم بَعدی عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ . (4)
عنه صلی الله علیه و آله :إنَّ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ ... حُجَّهُ اللّهِ وحُجَّتی . (5)
عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، أنتَ الحُجَّهُ بَعدی عَلَی الخَلقِ أجمَعینَ . (6)
عنه صلی الله علیه و آله :مَعاشِرَ النّاسِ ، مَن أحَبَّ أن یَعرِفَ الحُجَّهَ بَعدی فَلیَعرِف عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ . (7)
عنه صلی الله علیه و آله فی عَلِیٍّ علیه السلام : مَعاشِرَ النّاسِ ، إنَّهُ مِحنَهُ الوَری ، وَالحُجَّهُ العُظمی ، وَالآیَهُ الکُبری . (8)
.
1- .الأمالی للصدوق : ص 442 ح 588 عن سلیمان بن مهران عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام وراجع عیون أخبار الرضا : ج 2 ص 6 ح 13 .
2- .الأمالی للمفید : ص 78 ح 2 و ص 347 ح 2 ، الأمالی للطوسی : ص 119 ح 185 ، بشاره المصطفی : ص 65 و ص 111 ، الفضائل لابن شاذان : ص 7 کلّها عن جابر الجعفی عن الإمام الباقر علیه السلام عن جابر بن عبد اللّه الأنصاری نحوه .
3- .الأمالی للصدوق : ص 566 ح 769 عن عبد اللّه بن الفضل عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام .
4- .الأمالی للصدوق : ص 264 ح 282 عن حذیفه بن أسید الغفاری .
5- .الأمالی للصدوق : ص 271 ح 299 ، کنز الفوائد : ج 2 ص 13 ، مائه منقبه : ص 58 ح 14 کلّها عن محمّد بن الفرات ، الصراط المستقیم : ج 2 ص 34 کلّها عن الإمام الباقر عن آبائه علیهم السلام .
6- .مائه منقبه : ص 51 ح 9 عن سلیمان الأعمش عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام .
7- .مائه منقبه : ص 94 ح 41 ، إرشاد القلوب : ص 293 کلاهما عن ابن عبّاس .
8- .الأمالی للصدوق : ص 83 ح 49 ، بشاره المصطفی : ص 153 ، روضه الواعظین : ص 114 کلّها عن ابن عبّاس .
ص: 105
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! تو وصیّ و جانشین من و حجّت خدا بر امّتم پس از من هستی. آن که تو را دوست دارد، سعادتمند است، و آن که دشمنت دارد، بدبخت است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در حالی که دست علی علیه السلام را گرفته بود : ای مردم! این، مولای مؤمنان و کُشنده کافران و حجّت خدا بر جهانیان است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :شبی که مرا به آسمان بردند، پروردگارم ، با من سخن گفت و فرمود : «ای محمّد!». گفتم : لبّیک ، ای پروردگار! فرمود : «علی، حجّت من پس از تو بر بندگانم و پیشوای پیروی کنندگانم است. آن که او را پیروی کند، مرا پیروی کرده، و آن که با او مخالفت کند، با من مخالفت کرده است. او را برای امّت خود، نشانی قرار ده تا پس از تو به وسیله وی راه یابند».
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پس از من، حجّت خدا بر شما، علی بن ابی طالب است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :علی بن ابی طالب علیه السلام ... ، حجّت خدا و حجّت من است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! پس از من، تو بر همه بندگان، حجّتی.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای مردم! اگر کسی دوست دارد که حجّت پس از من را بشناسد، علی بن ابی طالب را بشناسد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله درباره علی علیه السلام : ای مردم! او ملاک آزمایش جهانیان و حجّت شکوهمند و نشانه بزرگ است.
.
ص: 106
عنه صلی الله علیه و آله :مَکتوبٌ عَلَی العَرشِ : لا إلهِ إلَا اللّهُ ، مُحَمَّدٌ نَبِیُّ الَّرحمَهِ ، وعَلِیٌّ مُقیمُ الحُجَّهِ . مَن عَرَفَ حَقَّ عَلِیٍّ زَکا وطَهُرَ ، ومَن أنکَرَ حَقَّهُ لُعِنَ وخابَ . (1)
2 / 4 8صاحِبُ سِرّیرسول اللّه صلی الله علیه و آله :صاحِبُ سِرّی عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ . (2)
عنه صلی الله علیه و آله :إنَّ وَصِیّی ، ومَوضِعَ سِرّی ، وخَیرَ مَن أترُکُ بَعدی ، ویُنجِزُ عِدَتی ، ویَقضی دَینی عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ . (3)
عنه صلی الله علیه و آله :یا اُمَّ سَلَمَهَ ، هذا عَلِیٌّ ، سَیِّدٌ مُبَجَّلٌ ، مُؤَمَّلُ المُسلِمینَ ، وأمیرُ المُؤمِنینَ ، ومَوضِعُ سِرّی وعِلمی ، وبابِیَ الَّذی آوی إلَیهِ . (4)
عنه صلی الله علیه و آله :إنَّ اللّهَ جَلَّ جَلالُهُ جَعَلَ عَلِیّا وَصِیّی ، ومَنارَ الهُدی بَعدی ، ومَوضِعَ سِرّی ، وعَیبَهَ عِلمی ، وخَلیفَتی فی أهلی ، إلَی اللّهِ أشکو ظالِمیهِ مِن اُمَّتی مِن بَعدی . (5)
.
1- .مائه منقبه : ص 106 ح 50 ، إرشاد القلوب : ص 257 ، الفضائل لابن شاذان : ص 128 نحوه ؛ المناقب للخوارزمی : ص 318 ح 320 کلّها عن عبد اللّه بن مسعود وراجع الخصال : ص 583 ح 7 والأمالی للصدوق : ص 756 ح 1019 .
2- .تاریخ دمشق : ج42 ص317 ح8872 ، الفردوس : ج2 ص403 ح3793 کلاهما عن سلمان ؛ المناقب لابن شهر آشوب : ج 2 ص 222 عن ابن عبّاس .
3- .المعجم الکبیر : ج 6 ص 221 ح 6063 ؛ کشف الغمّه : ج 1 ص 157 کلاهما عن سلمان .
4- .المحاسن والمساوئ : ص 44 عن ابن عبّاس .
5- .الأمالی للصدوق : ص 359 ح 443 ، بشاره المصطفی : ص 33 کلاهما عن کثیر عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام .
ص: 107